فخر فروشی و مباهات

• فَلَا تُزَکُّوا أَنفُسَکُمْ؛ خویشتن را به پاکی و پیراستگی نستایید.نجم آیه ۳۲

فخر فروشی از میوه های مسموم خود بزرگ بینی است. در علم روانشناسی فخرفروشی نوعی اختلال روانی بشمار می آید، که تحت عنوان "اختلال روانی خودشیفته یا نارسیسم" و "اختلال روانی شخصیت نمایشی" طبقه بندی می شود. این افراد به دو دسته تقسیم می شوند.

حرکات مضحکانه و آزار دهنده متکبرین

امام کاظم علیه السلام : لِأَنَّ اللَّهَ جَعَلَ التَّوَاضُعَ آلَهَ الْعَقْلِ وَ جَعَلَ التَّکَبُّرَ مِنْ آلَهِ الْجَهْل‏؛ خداوند متعال، تواضع را وسیله عقل و تکبر را وسیله جهل قرار داده است.تحف العقول ص ۳۹۶

در این بخش قصد داریم چندین نمونه از متداول ترین حرکات نمایشی افراد خود بزرگ بین متکبر را بررسی کنیم.

تواضع و فروتنی در مقابل متکبرین و فخر فروشان

• آدم وقتی فقیر می شود، خوبی هایش هم حقیر می شوند؛ اما کسی که زر دارد یا زور، عیب هایش هنر دیده می شوند و چرندیاتش هم حرف حسابی به حساب می آیند.دکتر علی شریعتی

ارزش انسان به شرافت، انسانیت و فضائل اخلاقی اوست، و نه به ثروت، قدرت و جاه و مقام؛ چه بسیار افراد ثروتمند و قدرتمندی که از انسانیت و فضائل اخلاقی بی بهره هستند.

با افراد مستضعف و طبقه پایین جامعه، بطور حقیرانه رفتار کردن

الإمامُ علیٌّ علیه السلام : مَن تَکَبَّرَ علَى النّاسِ ذَلّ؛ هر که بر مردم بزرگى فروشد، خوار شود.بحار الأنوار : 77/235/3

برخی از مردم با افراد هم سطح و بالاتر از خود بطور محترمانه و درست رفتار می کنند، اما

تکبر و نخوت

• الإمامُ الباقرُ علیه السلام : ما دَخَلَ قَلبَ امرِئٍ شیءٌ مِن الکِبرِ إلاّ نَقَصَ مِن عَقلِهِ مِثلُ ما دَخَلَهُ مِن ذلکَ ، قَلَّ ذلکَ أو کَثُرَ؛ هیچ مقدارى از تکبّر به دل آدمى راه نیابد، مگر این که به همان اندازه،کم باشد یا زیاد، از عقلش  کاسته شود.بحار الأنوار : 78/186/16

پیشتر درباره حس خود بزرگ بینی سخن به میان آوردیم. هرگاه به هر دلیلی حس خود بزرگ بینی در درون ما شکل بگیرد و جلوی آن گرفته نشود، به تدریج در وجود ما رشد می کند و به بیرون راه پیدا می کند.

خود بزرگ بینی

 

• الامام علی علیه السلام : شرُّ آفاتِ العقلِ الکِبْرُ؛ بدترین آفتِ عقل، خود بزرگ بینى است.غرر الحکم : 5752

خود بزرگ بینی، تصوری خطرناک و ناپسند می باشد، که منشاء بسیاری از عادات ناسالم هست.

خود بزرگ بینی چیست؟