افراط در مدح و ثنای دیگران

گاهی اوقات حس خود بزرگ بینی از محیط خارجی به فرد القا می شود.  یکی از همکارانم به من گفت: هنگامی که یکی از کارگرانم، کاری را به بهترین نحو انجام می دهد، از او تعریف و تمجید نمی کنم؛ چرا که بارها در گذشته بخاطر تحسین کارگرانم پشیمان شدم. زیرا میبینم کارگر تحسین شده، گستاخ و متکبر می شود و از اظهار محبت و احترام من سوءاستفاده می کند.

متاسفانه بسیاری از مردم از لحاظ اخلاقی خودساخته نیستند و به دلیل کم ظرفیتی، طاقت تعریف و تمجید ندارند. و هنگامی که مورد مدح و تحسین قرار می گیرند، احساس خود بزرگ بینی به آنها القا می شود و بعبارتی دیگر باد می کنند.

• الامام علی علیه السلام : اِحتَرِسُوا مِن سَورَةِ الإطراءِ و المَدحِ؛ فإنّ لَهُما رِیحا خَبیثَةً فی القَلبِ؛ خود را از تندى مدح و ستایش نگه دارید؛ زیرا که مدح و ستایش در دل باد گندى [از کبر و غرور ]ایجاد مى کنند.غرر الحکم : 2539

متاسفانه این افراد از اظهار تحسین و محبت فرد ستایش کننده، سوء استفاده می کنند؛ این مسئله در محیط کاری، دوستانه و زندگی زناشویی، بسیار مشهود است و به کررات روی می دهد.

بنابراین اگر قرار است از فردی بخاطر موفقیت یا انجام کارهای خیرخواهانه، تحسین و تمجید کنید باید دو نکته را رعایت کنید.

الف: بایستی ظرفیت و جنبه طرف مقابل را بسنجید. آیا او با شنیدن مدح و ستایش از جانب شما، احساس خود بزرگ بینی به وی دست می دهد یا خیر؟ این مسئله بقدری اهمیت دارد که حضرت محمد (ص) تحسین و تمجید از افراد بی ظرفیت را عامل هلاکت می داند: کنز العمّال : إنّ رجُلاً مَدَحَ رجُلاً عِندَ النَّبیِّ صلى الله علیه و آله ، فقالَ صلى الله علیه و آله : لا تُسمِعْهُ فتُهلِکَهُ ، لَو سَمِعَکَ لَم یُفلِحْ؛ مردى در حضور پیامبر صلى الله علیه و آله از مردى تعریف و ستایش کرد؛ رسول خدا فرمود: این حرف ها را به گوشش نرسان که او را هلاک مى کنى. اگر [این تعریف و ستایشها را] از تو بشنود رستگار نمى شود.کنز العمّال : 8339

ب: هرگز در تعریف و تمجید دیگران زیاده روی نکنید. زیرا اینکار، حس خود بزرگ بینی را در آنها تقویت می کند.

• الامام علی علیه السلام : کَم مِن مَغرورٍ بحُسنِ القَولِ فیهِ ! کَم مِن مَفتونٍ بالثَّناءِ علَیهِ؛ بسا کسى که از ستایش مردم درباره خود فریب خورد. بسا کسى که از مدح و ثناى دیگران درباره خود فریفته شود (به فتنه درافتد).غرر الحکم : 6932 و 6931